Derde plaats september 2024

Na de duinen komt het licht

- JVK - illustratie: Kelly Driedijk -

Alsof het gordijnen zijn, komt na de duinen het licht. De korrelige heuvels, her en der begroeid met wuivend gras, zijn de weg naar spetterende golven. Je hoort ze al van ver, ruisend en sterk. Je voelt de stijve wind in je haren, je ruikt de zoute zee. Het warme zand onder je voeten verwelkomt je. Je bent er bijna.

Maar nog niet helemaal.

In het donker strompel ik door de duinen heen. Ik voel alles, maar ik zie niks. Het koude zand verschuift steeds onder mijn voeten. Het zakt weg, en probeert mij mee te nemen, terug de diepte in. De lange grassprieten schuren, ze omringen mijn enkels, ook zij willen mij grijpen.

Als ik het toelaat ben ik dood.

Dus ik strompel en struikel, een vlucht vol vallen en minder opstaan dan ik had gewild. De geliefde wind, die mij hoopt geeft, want daar is de zee, ik hoor haar, is opeens hard en ongedurig. Het is koud. Mijn ledematen zijn stijf, ze willen weinig bewegen. Al kan dat ook komen door de angst. Ik wil niks liever dan ergens verstoppen, hier waar zelfs ik mezelf niet kan zien. Ik wil het gewoon niet in de duinen doen. Nooit meer.

Ik hoor mijn vriendin roepen “Kom je nog?” en het antwoord is nee. Ik zit aan een tafel op school. Het is gezellig. Ik glimlach en de ander doet het terug. Ik weet niks, behalve dan dat het gezellig is. Was. Is, want ik maak een grapje en blijf zitten. Ik wuif mijn vriendin weg. Die zie ik later wel. Nu ben ik aan het eten. Ik heb een wafel bij. Hij grijpt de wafel en scheurt er een stukje vanaf. Hij steelt het voor zichzelf. Blijkbaar een gewoonte, denk ik later nog. Dan komt het niet eens in me op. Ik liet het vrijwillig toe. Hij mag wel een stukje.

Hij pakte veel meer.

Het is bijna zomervakantie. Elke student met korte broekspijpen plakt aan hun stoel. De verstikkende hitte maakt de airconditioner een vereerde toevoeging in elk klaslokaal. Eronder zitten, vooral als de rest van de klas aan het kreunen is over de hitte, is bijna een religieuze ervaring. Ik en mijn vriendin naast me zijn de enige die niet zweten. Hij puft en ik voel het op de achterkant van mijn nek. Kippenvel. Ik draai me om en zie hem aan de andere kant van het lokaal zitten. Hij ziet me niet en is bezig met het huiswerk. Ik ben allang klaar. Hij lijkt geconcentreerd. Ik draai me weer om. Vanuit mijn ooghoeken zie ik zijn hoofd naar mij draaien. Toch kijk ik niet terug. Hij wilde niet gezien worden.

Ik fiets over de dijk heen. Mijn blauwe fiets lijkt door de beginnende schaduwen de donkerblauwe lucht te imiteren. Ik hoor de liedjes nog in mijn hoofd, samen met een piep in mijn oor die pas over een paar dagen later zal verdwijnen. Ik probeer nog wat te neuriën, hier op de dijk die vooral verlicht is door mijn voorlamp. Ik hoor wat gerammel en hou gelijk op. Achter mij is het trappen van een fiets. Zal ik kijken? Ik kijk. De ander heeft geen licht aan. Dom, hier op de dijk, met amper lantaarnpalen.

Als klein kind was ik bang voor het donker, ben ik verteld. Dat klopt niet, herinner ik. Ik was bang voor het onbekende. Het donker was daar de mantel van, de betrouwbare bondgenoot. Het verschool alle nare hoekjes, verstopte ongewenste dingen, maar veegde ze nooit weg. Ze waren er nog steeds, daar, stilletjes. Je zag niets totdat het eigenlijk te laat was, totdat wat je zag ook jou had gezien.

Hier op de dijk bedenk ik dit. Met het nabijkomende gerammel en getrap van de andere fietser, realiseer ik dat het bijna te laat is. Ik trap stevig door.

Ik kijk niet meer achterom.

Pas in de bovenbouw leerde ik hem kennen. Daarvoor was hij een van de naamloze gezichten die ik elke dag zag. Hij was er niet tevreden mee dat ik hem niet kende, dus stelde hij zich voor. Hij was minder arrogant dan de andere jongens, en zo deed ik hetzelfde. Mijn vriendin was afwezig bezig met haar telefoon. De leraar kwam binnen. Telefoon weg, jongen weg, mijn vriendin keek me nieuwsgierig aan. “Wie is hij?” klonk het. Ik haalde mijn schouders op. Ik kende alleen zijn naam.

Op het feestje dans ik samen met mijn vriendinnen naast de DJ. Het is niet de muziek die ik het leukst vind, maar dat maakt niet uit. Ik kan op alles dansen, zolang mijn vriendinnen bij me zijn. Ik klap, ik zing, arm in arm draaien we rondjes. Ik wissel af, hier is mijn andere vriendin. In de chaos gaat het door, sneller en sneller totdat ik bij hem uitkom. Ik had hem nog niet gezien, maar hier is hij, arm in arm met mij terwijl we op de beat proberen rond te dansen. Mijn glimlach plakt op mijn gezicht door al het enthousiaste dansen. Ik ben helemaal bezweet en de adrenaline pompt in me rond. Ik durf alles. Zijn glimlach is wat anders, maar ik merk het niet op. We draaien samen rond, het is wild, hij trekt hard, iets te. Het liedje eindigt, eindelijk, ik hijg en haal een drankje. Hij volgt me.

Mijn vriendin giechelt tijdens de rit naar huis. We waren net naar het zwembad en hij was er ook. Ze plaagt me dat ik zoveel aandacht krijg van hem. Ik zeg dat zij er meer lijkt van te genieten dan ik. Ze schiet in de lach. Het klopt.

Ik heb andere jongensvrienden, maar die lijken niet op hem. Ik kan grappen met ze maken en grenzen overgaan die ik bij hem niet kan. Er lijkt een soort voorzichtige balans te zijn in elk gesprek dat hij met mij heeft. “Jullie zijn zoveel samen opeens.” Merkt er eentje op. Ik knik, maar weet zelf niet of het waar is. Ik lijk hem gewoon veel tegen te komen. “Ga je het aan hem vragen?” grijnst een ander. Ik schud lachend mijn hoofd en geef ze een duwtje. Er werd niet eens gezegd wat ik moest vragen.

Iedereen wist het toch al.

Samen in de stad zijn we ergens op een terrasje. De rest van mijn vrienden moest nog wat halen bij een winkel, dus zitten we hier alleen. We hebben wat nacho’s besteld en hij nog een biertje. Ik ben niet zo van de alcohol. Hij lacht me er bijna om uit. We hebben het over naar het zwembad gaan. Een van mijn vriendinnen wilde naar het strand, maar hij houdt niet van de zee. Hij vraagt niet of ik dat wel doe. Ik zeg er niks over. Ik weet niet waarom, maar dit is iets wat ik achterhou. Ik heb het nooit als een geheim gezien, maar dat heb ik er net wel van gemaakt.

Tring tring, hoor ik en ik kijk op. Naast mij op de dijk, is hij. Hij hijgt niet, al heeft hij wel snel moeten fietsen om naast mij te kunnen komen. “Hallo,” zegt hij simpelweg. Ik ben naar hem aan het kijken, je kan het zelfs inspecteren noemen. Ik voelde me minder opgelucht dan ik had verwacht. Hij lijkt anders. Hij klinkt anders. Er is iets wat ik niet kan benoemen, maar ik weet dat het niet goed voelt. Met een lachje begint hij weer. “Hallo, is daar iemand? Klop klop.” Ik schud mijn hoofd. Ik heb niks aan een vreemd gevoel. “Oh ja sorry, was even na aan het denken,” lach ik het af. Nu klink ook ik vreemd. “Over wat?” “Hm?” “Waar was je over aan het nadenken?” “Het feestje.” Antwoord ik, niet erg overtuigend. Hij gaat er niet op in.

“Ik ga met hem afspreken,” zeg ik schuldbewust, “Sorry.” Mijn vriendin fronst. “Alweer?” Hij wilde het, denk ik, maar ik zeg niks.

Het is stil op de dijk. Het maanlicht zie je niet, hoewel ik het nodig begin te vinden. Ver weg hoor ik golven, maar je ziet ze niet. Ik zie alleen de duinen.

Hij doorbreekt de stilte. Hij eist het op, neemt alle ruimte in. Ik kan de golven niet meer horen. Hij wil stoppen, iets met een lekke band. Mijn hart is aan het kloppen, hier op de donkere dijk.

Hij zet zijn fiets netjes op de standaard, ik heb de mijne nog vast. Hij loopt naar me toe, zachte voetstappen op het dunne pad. Ik vraag me af wat er gaat gebeuren.

“Sorry, ik wilde gewoon…” zegt hij en neemt mijn gezicht in zijn handen, plaatst zijn lippen op die van mij. “Mag dit?” vraagt hij als hij voelt dat ik niks doe. Ik kijk hem sprakeloos aan. Hij zoent me weer, trekt me tegen hem aan. Mijn fiets valt.

Het lijkt een soort film, een toneelstuk. Alles was een oploop van de spanning, dit is de climax, dit is waar het naartoe leidde. Dit is verwacht. Ik doe mijn ogen dicht.

Maar net zoals elk toneelstuk, eindigt het.

Hij gaat verder. Zijn hand kruipt langzaam omlaag, alsof hij me kan overtuigen als hij er wat langer over doet. Wanneer het iets vindt, bevries ik. Dit hoorde niet in het toneelstukje, dit gaat veel te snel. Ik probeer een stukje controle terug te krijgen, maar hij laat het niet toe. Ik geef hem een duw, maar hij pakt mijn arm. Ik trek, hij duwt. Ik val, hij op mij. Ik gil.

De gordijnen gaan dicht.

Als iemand langs was gereden op de dijk, hadden ze twee fietsen gezien. Een gevallen, met lichten aan. De ander staand, gehuld in het donker van de nacht. Ze hadden ons niet gezien.

Ons. Wat een afschuwelijk woord opeens. Ik wil niet met hem samen worden gevoegd, hij was het die dat probeerde. Maar mijn gedachten krijgt hij niet.

Als iemand langs was gereden op de dijk, hadden ze hem en mij niet gezien. Wel gehoord. Mijn gejammer vooral. Zijn gehijg was niet luid genoeg om de bovenkant van de dijk te bereiken, schat ik in. Ik wil het niet inschatten, maar mijn brein kan ik niet stoppen.

Dit is wat ik me herinner. Mijn gejammer, zijn gehijg, pijn, veel pijn, en zijn woorden. Misschien zei hij meer, maar ik hoorde er maar vier.

“Je bent van mij.”

Dat klopte niet. Nooit niet. Ik ben van niemand, heb ik vandaag geleerd, niet eens van mezelf.

Dit is het laatste stukje van de duin. Ik ben de enige hier. Hij fietste weg, het donker in, vluchtend, tevreden.

Ik haat het donker. Ik haat hem.

Ik haat mezelf.

Ik ploeter voort. Ik heb maar een gedachte in mijn hoofd op dit moment en dat is de zee. Ik wil niets liever dan naar de zee. Dat is mijn verlossing. Ik zie het topje van de duin, de wolken zijn verder gewaaid, de maan is verschenen. Te laat, denk ik, maar ze helpt mij nu. Ik grijp met mijn handen in het zand voor houvast, ik klim naar het uiterste van de duin.

Ik sta er. Mijn kleding is gescheurd, mijn handen geschaafd. Mijn benen hebben schrammen, overal zie ik bloed. Dat of blauwe plekken. De maan kijkt toe. Het heeft medelijden, het verlicht het strand.

Ik heb alleen ogen voor de glinsterende zee. Het strand is verlaten, het is voor mij en mij alleen. Ik sta niet langer stil en begin te sprinten. Het gaat moeizaam, ik val halverwege en rol zo naar beneden, maar het maakt niet uit. Nu niet meer.

Ik was toch al kapot.

Ik sta op en ren het strand op. Ik voel het zand onder mijn voeten, het ondersteunt me, meer dan het zand van de duinen dat deed. Ik ren, ik huil, maar ik maak verder geen geluid. Mijn voet doet pijn. Ik weet niet sinds wanneer het dat is gaan doen, alleen dat ik het nu voel. Ik negeer het. De paar minuten ben ik daar goed in geworden.

Pas wanneer ik bij de golven aankom aarzel ik. Ik kijk naar de langzame golfjes, naar het schuim en het zwarte zeewater. Het is donker. Toch bedenk ik me niet. Een golf komt verder dan de anderen, stroomt over mijn voeten heen en dan terug. Het wilt dat ik mee ga, het lokt me. Ik zet een stap. En dan nog een. Het water is ijskoud, maar dit is wat ik wilde. Ik laat het me overheersen, laat het alles overheersen.

Wanneer ik kniediep in het water sta hoor ik geroep. “Kom je nog?” vraagt mijn vriendin.

Ik laat de stilte antwoorden.

***

Over JVK en dit verhaal

Mijn naam is JVK, auteur van ‘Na de duinen komt het licht’. Het verhaal is apart omdat er met tijd & locatie wordt gespeeld, waardoor je elke keer switcht naar een andere plek op de tijdlijn. Ik heb inspiratie gehaald uit een gedicht dat ik ooit in 2022 ergens op het internet heb gevonden. Helaas kan ik de auteur ervan niet meer vinden. Ik dacht in ieder geval door het gedicht aan de zee en zo kwam mijn verhaal tot stand. Emily Dickinson is mijn literaire heldin.

Het gedicht is hieronder afgebeeld.

Kelly Driedijk heeft van jongs af aan een passie voor tekenen gehad. Wat begon met potlood of pen en papier is in de loop der jaren geëvolueerd naar het gebruik van een iPad met de app Procreate. Haar inspiratie haalt ze voornamelijk uit de natuur, maar haar tekeningen hebben altijd een stoer randje, vergelijkbaar met tatoeages.